Rick Abelen
Kunstwerk buitententoonstelling Heiloo
Wie tussen 25 maart en 25 september 2023 het Heiligdom Onze Lieve Vrouw ter Nood bezoekt, wordt uitgenodigd de bedevaartsplaats te ontdekken als plek voor rust en bezinning. De tentoonstelling wordt omlijst door een veelzijdig publieksprogramma vol activiteiten passend bij het thema. De zeven kunstwerken zijn speciaal voor deze tentoonstelling gemaakt en zorgvuldig geselecteerd uit maar liefst 87 inzendingen. De tentoonstelling is dagelijks vrij te bezoeken.
Foto: Martijn Duifhuizen.
Boomkapel is een kunstwerk gemaakt van bamboepalen voor de buitententoonstelling Een ode aan de natuur. De boomkapel is geïnspireerd op een veldkapel en de architectuur van het Heiligdom Onze Lieve Vrouw ter Nood in Heiloo. Een kapel is een aanbiddingsruimte en bevat vaak een beeld of schildering. In de boomkapel staat de boom centraal en is er ruimte voor bezinning en contemplatie. De kapel biedt bescherming aan een jonge boom en verbeeldt de kwetsbare positie van de natuur in de samenleving. De boomkapel stimuleert de verbinding met de natuurlijke omgeving en probeert de verwondering over de natuur te prikkelen.
In het begin: een ode aan de natuur
De natuur, de wereld waarin wij leven is bijzonder. Hoe vaak worden we niet geraakt door een prachtige zonsopgang of zonsondergang, het kwetterend geluid van vogels, adembenemende stilte in de bergen of de diversiteit aan kleuren van bladeren in het voorjaar of in de herfst? Dit doet ons verwonderen.
Op de buitententoonstelling ‘In het begin: ode aan de natuur’ zult u zeven kunstwerken vinden, elk gemaakt door verschillende kunstenaars of architecten. Elk kunstwerk heeft als inspiratie de tekst uit Genesis behorend bij die betreffende dag. Hoewel de kunstenaars zelf niet per se gelovig zijn, hebben zij zich laten inspireren door deze teksten en dit geuit in hun kunstwerk.
Deelnemende kunstenaars
Timon Hagen – scheppingsdag 1
Martijn Duifhuizen – scheppingsdag 2
Ellen Rijsdorp en Mariska Mallee – scheppingsdag 3
Charlotte Brand – scheppingsdag 4
Esther Hoogendijk – scheppingsdag 5
Meg Mercx – scheppingsdag 6
Rick Abelen – scheppingsdag 7
Ontwerp
Boomkapel is een kunstwerk gemaakt van bamboepalen voor de buitententoonstelling In het begin: een ode aan de natuur. De boomkapel is een ode aan de schepping. Het kunstwerk probeert de rol van de natuur in de hedendaagse samenleving te duiden. Door de natuurpracht op een bijzondere wijze onder de aandacht te brengen, wordt de verbinding tussen mens en natuur zichtbaar gemaakt.
Foto: Martijn Duifhuizen.
De boomkapel is geïnspireerd op een veldkapel en de architectuur van het Heiligdom Onze Lieve Vrouw ter Nood in Heiloo. Het woord kapel is afgeleid van het Latijnse woord capella, dat mantel betekend. Een kapel is een aanbiddingsruimte en bevat vaak een beeld of schildering. Een voorbeeld van zo’n bouwwerk is een Mariakapel. In de boomkapel staat de boom centraal en is er ruimte voor bezinning en contemplatie. De vormgeving van het kunstwerk zorgt ervoor dat mensen de boom van dichtbij kunnen bekijken.
Het kunstwerk bevat veel symboliek. Zo is de driehoekige plattegrond van de kapel afgeleid van de Heilige Drie-eenheid. De boomkapel stimuleert de verbinding met de natuurlijke omgeving en probeert de verwondering over de natuur te prikkelen.
Scheppingsdag 7 – Rustdag
De boomkapel symboliseert groei en laat zien hoe groei zorgt voor ontwikkeling en nieuw leven. Door de boom liefde te geven kunnen mensen ervaren waar respect voor de natuur toe kan leiden.
De boomkapel is een plek om tot rust te komen en te reflecteren op de relatie tussen mens en natuur. Stil mijmerend in de nissen van de kapel. Hierdoor ontstaan nieuwe perspectieven en kunnen mensen meer inzicht krijgen in hun identiteit en de uitdagingen van de hedendaagse samenleving. Zo wordt aan de hand van deze dag het thema verbeeld en invulling gegeven aan het streven naar een duurzame zorg voor de natuur.
De boom
De boom staat symbool voor bloei, stabiliteit, leven, genezing en hoop. In een tijd waarin de natuur onder druk staat, is de verbinding tussen mens en natuur relevanter dan ooit. Als samenleving moeten we zuinig zijn op de natuur. De kapel biedt bescherming aan een jonge boom en verbeeld de kwetsbare positie van de natuur in de hedendaagse samenleving. De boomkapel is in het groen gepositioneerd tussen de bedevaartkapel en de vijver.
Foto: Martijn Duifhuizen.
Materiaal en techniek
De boomkapel is vervaardigd uit bamboepalen. Bamboe is een reuzengras dat natuurlijk afbreekbaar is. De groeisnelheid van bamboe is erg hoog. Duurzame materialen zoals bamboe kunnen bijdragen aan een betere wereld. De boomkapel is een voorbeeld van duurzaam bouwen. Bamboe is een veelzijdig bouwmateriaal met veel mogelijkheden. Het is stevig, flexibel en licht. Het houtachtige materiaal voegt zich in de natuurlijke omgeving en sfeer van het Heiligdom. De palen verspringen ten opzichte van elkaar, hierdoor kijk je steeds weer anders tegen het kunstwerk aan.
De materiaalkeuze voor de kapel is gebaseerd op de diepere betekenis van de zevende scheppingsdag. In Japan is de symboliek van bamboe belangrijk. Bamboe staat symbool voor standvastigheid, herstel, groei, hoop en veerkracht. Wees net als bamboe: geduldig, sterk en buigzaam.
De boomkapel is opgebouwd uit meer dan 100 bamboepalen met een diameter van ongeveer 11 centimeter. Het kunstwerk is in 12 secties voorbereid, zodat deze eenvoudig getransporteerd kon worden naar het Heiligdom. Op locatie is de boomkapel opgebouwd en afgebouwd. De boomkapel is 3 meter hoog en heeft een oppervlakte van ongeveer 2 m2. Elke façade heeft een lengte van ongeveer 2 meter. Er worden palen van 2 – 1,75 – 1,5 – 1 – 0,75 en 0,5 meter toegepast.
De palen zijn verbonden door middel van bouten en moeren, hiermee is de volledige constructie demontabel en kunnen alle materialen hergebruikt of gerecycled worden. De boomkapel is vervaardigd met zes verschillende lengten palen volgens een zaagplan. De constructie is over 3 houten palen geschoven en met bouten vastgemaakt. Zo is het geheel stevig verankerd in de grond en wordt de onderliggende natuur zo min mogelijk beïnvloed.
Foto: Martijn Duifhuizen.
Onze Lieve Vrouw ter Nood
Onze Lieve Vrouw ter Nood te Heiloo in Noord-Holland is de grootste Mariale bedevaartplaats in Nederland. De geschiedenis van het Heiligdom gaat terug tot het eind van de 14e eeuw. In het voorhof van de Genadekapel bevindt zich een put met heilzaam water. Tijdens de Reformatie werd de kapel verwoest en de put gedempt met puin van de kapel. In 1713, ten tijde van veepest, welde met kracht water op vanonder het puin. De geschiedenis leert, dat de dieren die dronken van dit water de veepest overleefden. Tegenwoordig vinden tienduizenden mensen per jaar hun weg naar het zes hectaren groot oord, met zijn Genadekapel en Runxputte, omgeven door een park.
